Aflevering 40 – Over GeenPeil, met Jan Dijkgraaf

Jan Dijkgraaf van GeenPeil in de studio

Onze parlementaire democratie is sinds haar invoering in 1848 maar weinig veranderd. De maatschappelijke onvrede over dit bestuurssysteem lijkt momenteel echter tot een hoogtepunt te komen. Burgers voelen de kloof tussen hen en politiek Den Haag groter worden, het vertrouwen in de besluitvorming neemt af en kiezers zweven langer dan ooit. Hoe zijn de eisen van de kiezer veranderd, wat is er mis met het systeem en hoe kan het tij keren? In deze aflevering praten we met Jan Dijkgraaf, lijsttrekker van GeenPeil. Deze jonge politieke partij is voorstander van een directere democratie en totale transparantie van het politieke proces.

“Partijen beweren altijd voor transparantie te zijn. Wij dagen ze uit om het te laten zien.”

Het ontstaan van GeenPeil

Voordat Jan Dijkgraaf de politiek instapte, schreef hij als journalist en columnist kritische stukken over het reilen en zeilen in Den Haag. Hij werd door verschillende partijen benaderd om actief te worden binnen de gelederen en besloot om bij 50+ te gaan kijken hoever hij zou komen in de procedure. Toen Bart Nijman van GeenStijl dit hoorde, benaderde hij Dijkgraaf via Twitter om het plan voor zijn nieuwe partij uit te leggen. Na wat DM’etjes heen en weer ging Dijkgraaf overstag. Zijn politieke ambities ontstonden onder meer uit onvrede over de gang van zaken rondom de MH17 en het Oekraïne-referendum. “Het constante gevoel dat je bedonderd wordt. Ik kon blijven prikken aan de zijlijn of een keer mijn best doen om het zelf te veranderen. Toen ontstond het idee van GeenPeil met ‘de kiezer is de baas’,” aldus de kersverse lijsttrekker.

“Er komen geen gekkies die gaan lopen gillen en schreeuwen, want het gaat puur om de inhoud.”

De kiezer aan de macht

Opvallend aan het gedachtegoed van GeenPeil is dat deze naar eigen zeggen de oorsprong vindt bij Hans van Mierlo. “Hij heeft ooit D66 opgericht om precies dezelfde redenen,” aldus Dijkgraaf, die verwijst naar een oud campagnefilmpje van de partij (zie onderaan deze pagina). “Onze tekst is precies dezelfde.”
Waar is het dan misgegaan bij de partij? Volgens Dijkgraaf is het een politieke wetmatigheid: “Ze zijn verknocht aan het pluche. Zodra je aan de macht bent, ben je tegen verandering.”

Het alternatief van GeenPeil is een online platform waar de leden per onderwerp kunnen stemmen. Dijkgraaf licht toe: “Inhoudelijk wordt het een zwaar platform. Je krijgt de wetsvoorstellen te zien, de standpunten van alle politieke partijen, maatschappelijke organisaties en de GeenPeil-leden ten aanzien van de voorstellen. Vervolgens gaan de leden met elkaar in discussie, wat uiteindelijk leidt tot een stem voor of tegen een wet.” Zo zullen er per gebied specialisten ontstaan die zich selectief verdiepen in de duizenden onderwerpen die jaarlijks de revue passeren. De techniek moet het de leden mogelijk maken om via apps of online persoonlijke voorkeuren aan te geven. Zo kun je als lid standaardmachtigingen aangeven waar je in lijn blijft stemmen met een bepaalde partij op een bepaald deelgebied – bijvoorbeeld SP voor Sociale Zaken – en er weinig omkijken meer naar hebt, of je kunt alles zelf doen.

De meerderheid van de stemmende leden heeft het voor het zeggen. “Stel dat 50% van onze leden hartstikke links is, dan ga ik daarin mee,” aldus Dijkgraaf. Bang voor extremen bij de achterban is hij overigens niet. De ‘minder Marokkanen’-uitspraak van Wilders zal volgens hem geen weerklank vinden bij GeenPeil. “Wij hebben het Europees Verdrag van de Rechten van de Mens als morele leidraad. Dus wij zullen nooit dat soort dingen voorstellen. Als onze leden ons dwingen een wetsvoorstel in te dienen dan doen we dat niet omdat het in strijd is met het EVRM.”

“Bezorgde mensen willen dat het beter gaat. Boze mensen willen alleen maar boos zijn.”

Regeren met een GoPro op je hoofd

Mocht GeenPeil ooit in de regering komen, dan zullen ze alles volledig transparant maken, belooft de lijsttrekker. “Als je de kloof wilt dichten dan moet je het  proces transparant maken. Moet ik op bezoek bij Rutte of de Koning, dan gaat de GoPro op mijn hoofd. Dat is veranderend, vernieuwend. Mensen mogen onze bonnetjes zien en hoe we vergaderen,” aldus Dijkgraaf. Volgens hem is het deze vorm van openheid die de huidige politiek zo ontbeert en vervolgens het wantrouwen bij de burger voedt. Idealiter zal GeenPeil zichzelf overbodig maken doordat de werkwijze de nieuwe norm is geworden.  “Ik wil dat wij over vier jaar kunnen stoppen en dat al die partijen ons systeem hebben overgenomen. Mocht het schip na de komende verkiezingen stranden, dan zijn er volgens Dijkgraaf altijd nog mogelijkheden bij de gemeenteraadsverkiezingen en Europese verkiezingen. “Het belangrijkste is dat politici hun ego opzij durven zetten. Het gaat om de mening van de leden ter plekke. Ons stemsysteem staat straks en is te kopiëren naar elke omvang en elk land.”

Beluister hier de podcast (of als download):

 

Credits:

  • Gastheer: Maarten Bronts
  • Interviewer: Ronald Mulder
  • Stuurvrouw-aan-wal: Marloes Dekker
  • Fact-checker en live-hacker: Youri Sepp 
  • Techniek: Ruurd-Jan de Meulder

Links

  • De website van GeenPeil
  • Het oude campagnefilmpje van D66:

Bestel bij Bol.com via onze affiliate-link hieronder en steun hiermee SADH:

About the Author

Youri Sepp
Youri Sepp (1983) is content marketeer. Hij studeerde kunsten, cultuur en media, waarover hij graag theoretiseert en blogt. Zo recenseert hij documentaires en meer experimentele films.

Be the first to comment on "Aflevering 40 – Over GeenPeil, met Jan Dijkgraaf"

Wat vind jij ervan? Laat het ons weten!