Aflevering 47 – Over digitalisering en recht, met Jeroen Sprangers

Digitalisering en recht

Jeroen Sprangers is ICT-jurist, dus we dachten een gesprek te gaan voeren over privacy, de Sleepnet-wet en dat soort dingen. Maar al snel waaierde het veel verder uit. En zoals dat gaat met goede gesprekken hadden we aan het eind meer vragen, en minder antwoorden, dan aan het begin. Zijn we eigenlijk wel klaar voor een digitale samenleving? Zijn we er überhaupt geschikt voor? En hoe verstandig is het om allerlei noodzakelijke infrastructuur aan private bedrijven over te laten?

Over de Sleepnet-wet (officieel: de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten 2017): in de jaren 70 en 80 van de vorige eeuw was de terroristische dreiging groter, maar was er lang niet zo’n sterke roep om de veiligheidsdiensten meer ruimte te geven. Deze wet is er omdat er nu technisch meer mogelijk is, maar vooral ook doordat de druk op politici om iets te doen nu, door internet en sociale media, vele malen groter is. Overigens worden er nu handtekeningen opgehaald voor een referendum over de wet je kunt hier tekenen, als je het tenminste okay vindt om met naam en toenaam in een register terecht te komen.

Over privacy: een van de problemen van digitalisering is dat allerlei bestanden aan elkaar worden gekoppeld die daar nooit voor bedoeld waren. De gemiddelde overheidsdienaar vindt het heel normaal dat reisgegevens van studenten aan DUO worden doorgegeven: dan hadden die studenten maar niet moeten frauderen. Maar je moet systemen niet bouwen met het uitgangspunt dat de overheid altijd netjes handelt. Je moet systemen bouwen die de burger beschermen tegen een overheid die kwaad wil.

Over digitalisering: het moet geen doel op zich worden. Je moet nu online: om te bankieren, om je belastingaangifte te doen, om met de overheid te communiceren. Veel mensen hebben daar moeite mee. De gebruiksvriendelijkheid laat te wensen over. Internet is eigenlijk alleen te gebruiken als je een nerd bent of als je heel veel partijen vertrouwt. Apple, Google, Facebook, je internetprovider – ze weten alles van je en je moet er maar op vertrouwen dat ze daar netjes mee omgaan, of dat er adequaat toezicht op is. Een bedrijf houdt elk jaar een brandoefening, en de schoonmakers laten we screenen, maar wie er allemaal bij onze digitale informatie kan, dat weten we vaak niet. Het regelmatig inhuren van “ethical hackers” zou eigenlijk net zo normaal moeten zijn als een brandoefening.

Hieronder de audio van deze aflevering (of als download):

Credits:

• Gastheer: Bob Voorneveld
• Interviewer: Lykle de Vries
• Stuurvrouw-aan-wal: Marloes Dekker 
• In het kraaiennest: Ronald Mulder
• Techniek: Ruurd-Jan de Meulder

Muziek:
Manic Street Preachers – “If you tolerate this your children will be next”
Alle Farben & Janieck – “Little Hollywood”